Projenin Oluşum Süreci ve Amacı

Projemiz, DSİ 21. Bölge Müdürlüğü yetki alanı içerisinde bulunan, Muğla ilinde yer alan Menteşe Havzası Sulama Birliğine bağlı Bayırköy Kapalı Sulama Şebekesinde gerçekleştirilmiştir. Toplamda  3 bin 230 dekar arazinin modernizasyonunu kapsayan bu projemiz, uygulama ve teknik bakımından ülkemizde gerçekleştirilen ilk ‘’Uzaktan Kontrollü Elektronik Su Yönetim Otomasyonu’’ projesi olma niteliği taşımaktadır. Projemizin ön fizibilite süreci ve uygulama senaryosu 2017 yılının ilk yarısında tamamlanarak aynı yıl içerisinde hayata geçmiştir.

Proje ana yapısı, 15 adet otomasyon panosu ile ana hattın dağılım noktalarında bulunan toplam 14 adet menhol içerisindeki 15 hidranta bağlı 46 adet tarla çıkış hattının, üzerindeki elektronik kontrol üniteleri ve yazılımsal altyapı ile, yetkililerce tanımlanan miktarlar ve kullanım süreleri dahilinde ister sulama kartları ile ünite başında, iser de  uzaktan kontrol ve kumanda edilmesi ile oluşmaktadır.

Kapalı sistem sulama altyapıları ile çiftçilerimize ulaşan sudaki kayıp oranını minimum seviyeye indirmek kesinlikle etkili bir su tasarrufu sağlamaktadır. Ancak, kapalı sistem ile çiftçilerimize kayıpsız olarak gelen suyun, çiftçi elinde de bilinçli kullanılmasını sağlamak amacı ile gerçekleştirdiğimiz su yönetim otomasyonu projesi ile, çiftçinin kullandığı suyun anlık olarak kontrol altında tutulabilmesi, çiftçinin ya da sulama teknisyeninin şahsi insiyatif kullanarak planlamanın dışına çıkmasının önüne geçilmesi, altyapı olarak modern sulama tekniklerine uyumluluğu ile de her tarlanın gerçek ihtiyacı oranında su kullanarak toprak verimliliğini ve su kullanımını en etkin seviyede gerçekleştirmesi gibi bir çok kazanç sağlanmıştır.

Bu kazanımları detaylandırarak maddeler halinde belirtmemiz gerekirse ana hatları ile şu şekilde sıralayabiliriz;

  • Kıt su kaynaklarının verimli kullanılmasının sağlanması,
  • Çiftçinin beyanı aşamasında alınan ekilen ürün bilgisinin sisteme işlenmesi ile birlikte, ekilen ürünün ihtiyacı oranında su tahsisi sağlanarak gereksiz su tüketiminin tamamen önüne geçilmesi.
  • Yapılan otomasyon sistemi ile çiftçiler arası su taksiminin adil ve planlı olarak yapılmasının sağlanması,
  • DSİ ve Birlik merkezinden çiftçilerin su kullanımlarını planlanmasının ve takip edilmesinin sağlanması,
  • Su kullanımında insan kaynakları, yakıt, araç, enerji gibi maliyetlerin kontrol altına alınmasını sağlayarak tasarruf sağlanması,
  • Birlik yönetim ekranı ile; beyan, planlama, tüketim , üretim gibi faktörlerin kayıt altına alınması, ilgili birimlere iletilmesi ve  su yönetiminin anlık  verilere  göre sağlanması.
  • Toplam sayaç ile abone sayaçları arasındaki tüketim farkının tespit edilmesi,
  • Yapılan işlem ve müdahalelerin zaman ve yetki takibinin sağlanabilmesi,
  • Ön ödemeli veya tüketime dayalı ayrı ayrı sistemlerin bir arada yönetilebilmesi,
  • Sabotaj, müdahale, tüketim, basınç ve kullanım durumu alarmlarının anlık olara ilgili kişilerce takip edilerek en etkin su yönetiminin sağlanması.

Oluşturulan Otomasyon Sistemi  ile Anlık  Takip ve Kayıt Edilen Bilgiler

Bu sistem ile aşağıdaki bilgiler anlık olarak yetkili kişilerce, yetkilendirme sınırları çerçevesinde takip ve kontrol edilebilmektedir;

  • Vana durumu (açma-kapama)
  • Vana konumu
  • Su var/yok durumu
  • Anlık Tüketim (m3/h)
  • Pano kapağı açık bilgisi
  • Sezon başından itibaren toplam su miktarı
  • Şebeke su basınç miktarı
  • Su ısısı takibi
  • İşlemleri kimin yaptığı
  • Hangi işlemin ne zaman yapıldığı

Sistem Yönetim Şeması

Yukarıdaki İşleyiş Şemasına göre oluşturulan sistem altyapısı ile;

  • DSİ tüm yönetim ve denetim sistemleri üzerinde tek yetkili olmuştur.
  • İşletme sahalarında devredilmiş sulama sahalarında yetkilendirilen sulama birliği tarafından sistem yönetimi yapılıp, kontrol ve denetim DSİ de olmuştur.
  • Çiftçiler , mobil ve Web uygulamaları ile kendi hesabına erişim sağlamaktadır. İlgili parseli ile ilgili birçok işlem ve gözlem yapabilmektedir. ( Ör. sulama beyanını çevirimiçi olarak dijital doğrulma ile verebilmektedir)
  • DSİ anlık sulama gerçekleşme verileri ile anlık olarak analizler yapabilecek olup önceki dönem kıysalamalarını da grafiksel olarak analiz edebilmektedir.
  • Bu analizler gelecek dönem planlama ve projeleri için otonom denetim mekanizmasını da beraberinde getirmiştir.

Oluşturulan Sistemin Başlıca Üstünlükleri

  • Çiftçi/parsel abone yönetimi ile tarımsal sulama sistemlerinde sorumluluk paylaşımı ve denetleme yapılabilir.( Dsi – Sulama Birliği – Çiftçi )
  • Çiftçilere yetkililerce tanımlanmış kullanılabilir su miktarı, yetkililerin ek müdahalesi ya da izni dışında kullanılamaz. Çiftçi, sadece kendine tanımlanmış zaman ve su miktarı doğrultusunda su kullanımı yapabilir. Böylece sulama planındaki aksaklıklar en az seviyeye indirilmektedir.
  • Yönetici, çiftçi ya da parsele önceden tanımlanan zamana göre su miktarlarını bir sulama planı olarak oluşturabilir. Böylece sistem otomatik olarak çalışabilmektedir. Ayrıca yetkili kullanıcı uzaktan açma, kapama ve okuma yapabilmektedir.
  • Müdahaleler ve su tüketimleri kronolojik olarak kayıt altına alınır.
  • Merkezi bir dağıtım sayacı ile tüketim toplamları karşılaştırılabilir.
  • Tahsis edilen su ile tüketilen su miktarları anlık olarak takip edilir
  • Çoklu veri analizleri gerçekleşme anında yapılır.
  • Su miktarı/müdahale/basınç gibi bir çok değişene alarm kurulabilir.

Projemiz, 2019 yılında ilki gerçekleştirilen Su Yönetim Ödülleri organizasyonu kapsamında,Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Sayın Akif ÖZKALDI başkanlığındaki  Değerlendirme Kurulu’nun ‘’Sulama Birliği Kategorisinde En iyi Proje’’ ödülüne layık görülmüştür.

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Bölge Müdürlükleri ve Bölgelerde yer alan Sulama Birlikleri nezdinde birçok kurum ve kuruluşun incelemelerde bulunduğu proje, ileriki dönemlerde projelendirilen ve tarafımızca hayata geçirilen birçok projeye de öncü olma niteliği taşımaktadır.

 Hi̇drant Merkezli̇ Entegre Sayaç – Vana Otomasyonu

_____

Tarlabaşı – Parsel Başi  Entegre Tarımsal Sulama Otomasyonu

_____

DSİ 18. Bölge Müdürlüğü Seyitler-Selevir Kablosuz Sulama Otomasyonu Projesi